Als het in Nederland zomer wordt, is het winter in Zuid-Afrika. En van april tot september kan het in grote delen van Zuid-Afrika onverwacht koud zijn. Zodra de zon achter de bergtop verdwijnt,
is het koud en ’s nachts daalt de temperatuur tot onder het vriespunt. Voor veel Zuid-Afrikanen die in armoede leven, is de winter een jaarlijkse strijd tegen de kou. Hun huizen zijn hier niet op gebouwd. Veel gezinnen wonen in slecht geïsoleerde huizen zonder stromend  water of elektriciteit. Er is geen centrale verwarming of kachel en warme kleding, dekens of goede schoenen zijn
er vaak ook niet.

In het kleine stadje Touwsrivier, gelegen in de West-Kaap van Zuid-Afrika, speelt zich een schrijnend en vaak onzichtbaar drama af. Te midden van de droge vlaktes en een samenleving die sinds de coronapandemie te maken heeft met structurele werkloosheid en armoede, lijden met name de ouderen in stilte. Mensen die hun
hele leven hard hebben gewerkt, hebben geen geld om zichzelf met kleding en dekens warm te houden of een voedzame maaltijd op tafel te zetten. In Touwsrivier woont een groeiende groep ouderen die leeft onder de armoedegrens. Veel van hen ontvangen slechts een kleine overheidstoelage die niet voldoende is om hun voedsel-, kleding- en zorgkosten te dekken. Een jas voor iedereen.

De ouderen in Touwsrivier hebben geen vangnet. Familieleden wonen ver weg of verkeren zelf in armoede. Gemeentelijke voorzieningen zijn schaars en sociale zorg is zwaar overbelast. Het zijn het juist deze mensen die hulp nodig hebben. Elke donatie – groot of klein – kan direct helpen. Denk aan een warme deken, een tas vol boodschappen, een winterjas of een voedzame maaltijd. Voor veel ouderen kan dat het verschil betekenen tussen ziek worden of gezond blijven, tussen isolement en verbondenheid.

MAX Maakt Mogelijk zamelt geld in om winterkleding te kopen en warme maaltijden uit te delen. Wat kost de hulp?
Warme jas: 20 euro
Muts, sjaal en handschoenen: 13 euro
Winterschoenen: 18 euro
Warme maaltijd: 2 euro
Deken: 15 euro

Gaarkeuken Towsrivier

Dankzij één echtpaar krijgen duizend mensen drie keer per week een maaltijd. Maar deze mensen staan daar uren voor in de rij en de provisorische keuken barst uit zijn voegen. MAX Maakt Mogelijk wil deze gaarkeuken ondersteunen. Helpt u mee?

Zuid-Afrika is een populair vakantieland vanwege de mooie natuur en de mix van culturen, zee en de relaxte sfeer die er heerst. Helaas domineert een heel andere sfeer bij een groot deel van de bevolking. Het verschil tussen rijk en arm is groot. Nabij de luxe villa’s wonen mensen in krottenwijken die aan de steden zijn vastgeplakt. In deze zogeheten ‘town-ships’ ofwel ‘woon-oorden’ leven miljoenen mensen in zware armoede.

MAX Maakt Mogelijk bezoekt Touwsrivier, een klein stadje op zo’n 160 kilometer rijden van Kaapstad. Het spoorwegstadje ziet er ogenschijnlijk netjes uit. Maar de nette wegen zijn slechts een herinnering aan de ‘goede oude tijd’. Ooit was er genoeg werk voor de inwoners. Maar toen corona de wereld tot stilstand bracht, begon de hongercrisis hier.

In het stadje aan de rivier bezoekt Jan Slagter en het team het Zuid-Afrikaans echtpaar Dalene en Rashaad. Zij hebben tijdens de crisis samen met een groep vrijwilligers in Touwsrivier een voedselproject opgezet wat aanvankelijk was bestemd voor zo’n 50 kinderen. Maar daar is intussen verandering in gekomen… Vanuit het piepkleine keukentje staat Dalene met haar bezwete voorhoofd te roeren in enorme pannen. Met weinig ingrediënten wordt zo voedzaam mogelijk gekookt.

Duizenden wachtenden voor u

Maar nog voordat Jan Slagter een vraag kan stellen aan Dalene, komen vanuit alle kanten mensen aan met in hun handen een lege plastic zak, bakje of pannetje. En al heel snel vormt zich een enorme rij van wel meer dan duizend mensen! Dit surrealistische schouwspel maakt direct een diepe indruk op het team van MAX Maakt Mogelijk.

De rij bestaat uit een mix van ouderen, jongeren en kinderen, sommige zijn slecht ter been. De mensen lopen van huis naar deze plek en staan of zitten soms uren in de brandende zon voor wat eten. Een heel belangrijk project, maar het is ongelofelijk dat zoveel mensen hier afhankelijk van zijn.

Afhankelijk van gratis eten

De enorme pannen worden door het echtpaar en de vrijwilligers naar buiten getild en op het kleine terreintje worden de hongerige begunstigden beloond voor het wachten. Het uitdelen van de gratis warme maaltijden herhaalt zich drie keer per week. Met een maaltijd van de gaarkeuken kunnen de ouderen twee dagen eten, het is de enige gezonde maaltijd die zij op deze manier kunnen nuttigen. Geld om zelf gezonde boodschappen te kunnen doen hebben ze niet.

Kookwekker op 04.00 ‘s nachts

Het spreekt voor een ieders verbeelding dat het snikhete keukentje veel te klein is om duizenden maaltijden op en fatsoenlijke manier te bereiden. Soms staat het echtpaar met de vrijwilligers al om 04.00 uur ’s nachts op, om rond 14.00 uur de maaltijden klaar te hebben. Omdat de gasprijzen hoog zijn, kunnen niet altijd nieuwe gasflessen gekocht worden. Dan kan het zomaar voorkomen dat het fornuis uitvalt tijdens het koken.

Seniorenclub in township Kaapstad

In 2008 renoveert MAX Maakt Mogelijk in township Phillipi West in Kaapstad voor het eerst een ontmoetingscentrum van de stichting Ikamva. Het nut van de ontmoetingscentra voor senioren heeft zich inmiddels ruimschoots bewezen. Daarom steunt MAX Maakt Mogelijk opnieuw een ontmoetingscentrum in township Langa. De vrouwen van de seniorenclub kunnen nu extra inkomsten genereren door kralenkettingen te maken en die te verkopen. Daarnaast doorbreken de centra de eenzaamheid en door met huisvlijt producten voor de verkoop te maken hebben de vrouwen iets meer inkomen om er beter voedsel van te kopen. Een dag na de opening van het nieuwe centrum neemt Jan Slagter de hele groep ouderen mee naar Robben Island waar Nelson Mandela jarenlang vastzat als straf voor zijn strijd tegen het apartheidsregime. Geen van de ouderen is hier ooit geweest. Het wordt een emotionele maar geweldige dag.

Ouderenproblematiek Kaapstad

Kaapstad is de meest zuidelijke, en volgens velen, de mooiste stad van het Afrikaanse continent. De stad telt ruim 4 miljoen inwoners. Maar achter de mooie stranden, natuur, architectuur en luxe uitgaansgebieden gaat in de buitenwijken, townships, een wereld van armoede schuil. Het contrast tussen arm en rijk is nergens zo zichtbaar als in Kaapstad. De armoede is extreem. Veel van deze ouderen hebben niet allen de zorg voor zichzelf, maar ook nog de zorg voor hun (klein)kinderen. De problemen stapelen zich en niemand helpt. Van oktober tot en met maart is het winter in Zuid-Afrika. Dat betekent dat de regen door de kieren van de krotten sijpelt en de ouderen die in deze krotten wonen het verschrikkelijk koud hebben. Townships zijn woongebieden aan de rand van de stad die tijdens de Apartheid bestemd waren voor de zwarte en gekleurde bevolking.